ΚΡΙΤΙΚΕΣ
του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΒΟΥΠΕΡΤΑΛ
ΑΠΟ ΤΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΤΥΠΟ
(μεταφρασμένες)
1990-2010

                
ΓΕΡΜΑ, Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα.
Σκηνοθεσία: Γιάννη Καλατζόπουλου
Η σύγκρουση μεταξύ παράδοσης και μοντερνισμού, μεταξύ φύσης και εκπολιτισμού, παρουσιάσθηκε πολύ εντυπωσιακά. Παίχθηκε με όλη τη δύναμη. Εκτός από τους ερασιτέχνες συνεργάτες οι οποίοι έπαιξαν τους ρόλους τους σαν επαγγελματίες ηθοποιοί και με μεγάλη ευχέρεια, εντυπωσίασαν οι δύο „ αυθεντικές“ ηθοποιοί Μαρία Καραβία και Δόμνα Αδαμοπούλου με την ικανότητά τους. Και επειδή είναι η αρχαία Ελληνική παράδοση υποχρέωση, δεν περιορίζεται το θέατρο μόνο στη γλώσσα. Σε ίδια μερίδα συμμετέχουν η μιμική, η κίνηση και το τραγούδι στον εμπλουτισμό της δραματουργίας. Η χορογραφική παρεμβολή του Χοσέ Κατσούα και η μουσική υπόκρουση του Θάνου Τζίμερου, έδωσαν στη σκηνοθεσία μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα.

Wuppertaler Magazin
Wuppertal, März 1990

 

ΟΙ ΚΟΥΡΑΜΠΙΕΔΕΣ, Γιώργη Χασσάπογλου
Σκηνοθεσία: Πάνου Αγγελόπουλου
Το ταμπεραμέντο και ο ενθουσιασμός των ηθοποιών ανταμείφθηκαν μ ένα ενθουσιώδες χειροκρότημα από το κοινό. Και αυτοί επίσης που δεν κατείχανε  το λιγότερο σα δεύτερη γλώσσα την ελληνική και η κατανόηση δεν  ήταν εύκολη, κι αυτοί αφέθηκαν να μαγευτούνε από την ατμόσφαιρα. Η θεατρική ομάδα που ιδρύθηκε  το 1990 κατάφερε να μεταφέρει  όχι μόνο ένα μέρος του ελληνικού πολιτισμού στη νέα γενιά των εργαζόμενων Ελλήνων, αλλά να συγκινήσει και το γερμανικό κοινό.
Blick,
Göttingen, 13.02.1992

 

ΗΛΕΚΤΡΑ, Σοφοκλή
Σκηνοθεσία: Τάσου Ράτσου
Την Ηλέκτρα του Σοφοκλή στο Χάγκεν ως πρεμιέρα του Ελληνικού Θεάτρου Βούπερταλ, έπρεπε κανείς να τη δει, περισσότερο ακόμη, έπρεπε κανείς να την ακούσει. Ένα θρόισμα της γλώσσας, ένας πλατύς χείμαρρος υπερμελωδικός, γεμάτος συναισθήματα, δοσμένα σε μια μοναδική σχέση, πραγματικά η γλώσσα της τραγωδίας.
Ξαφνικά συνειδητοποιεί κανείς, για πιο λόγο αυτά τα πρώτα θεατρικά έργα έχουν τέτοιους ατέλειωτους μονολόγους κι από τη διδασκαλία των ρόλων από τη διευθύντρια του θεάτρου   Μαρία Καραβία, η οποία έπαιζε και τον πρώτο ρόλο, και από το Γιάννη Θωμά, άκουγε κανείς το πως μπορούν να αποδοθούν. Η Μαρία Καραβία είναι μια μεγάλη κυρία του Θεάτρου, τόσο ως ηθοποιός, όσο και στην ικανότητά της να διευθύνει μια τέτοια θεατρική ομάδα, προ πάντων να την εμπνεύσει και να την οδηγήσει σε μια τέτοια υψηλή απόδοση.
Hagener Rundschau.
Hagen , 27.10.1992

ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ, Αριστοφάνη
Σκηνοθεσία: Μαρία Καραβία
...Καλή διάθεση είχαν όλοι. Η ομάδα της Καραβία υποδύθηκε με ολοφάνερη χαρά, έπαιξε γελοιογραφώντας ειρωνικά την κωμωδία χωρίς υπερβολές. Μπροστά από τις παραλλαγμένες κλασικές κολώνες και καμάρες, τραγούδησαν, χόρεψαν και έπαιξαν ζωντανά....
Η ομάδα της Μαρίας Καραβία που υποδύθηκε τον κύριο ρόλο, πέτυχε μια συμπαγή απόδοση. Το έργο σκηνοθετήθηκε με στοργή, άφησε επίσης χώρο για χαμηλούς χρωματισμούς.
Συγχρόνως, δεν ήταν απαραίτητο κανείς να παρακολουθεί το κείμενο λέξη προς λέξη. Μόνο του το παίξιμο φρόντιζε για μια διασκεδαστική θεατρική βραδιά.
Westdeutsche Zeitung.
Wuppertal, 17.03.95

 

Αυτός ο κόσμος, ο μικρός, ο μέγας!, Οδυσσέα Ελύτη
Σκηνοθεσία: Μαρία Καραβία
Η λυρική ποίηση θεωρείται ακόμα σαν ένας χώρος όπου πολλοί άνθρωποι δύσκολα βρίσκουν πρόσβαση. Για το λόγο αυτό πρέπει να εκτιμηθεί ακόμα περισσότερο το επίτευγμα του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΒΟΥΠΕΡΤΑΛ, κάτω από την καθοδήγηση της ιδρύτριάς του Μαρίας Καραβία, το οποίο κατάφερε μία ιδιαίτερη ατμοσφαιρική θεατρική μεταφορά της ποίησης του Ελύτη.
Ελληνική και γερμανική γλώσσα, ποίηση και ιστορική επεξήγηση, μουσική και προβολή διαφανειών δημιουργούν ένα σύνολο και συνδέονται με μία συνεχόμενη εναλλαγή σκηνών. Έτσι καταφέρνει να φέρει κοντά στο θεατή την ποίηση αυτή και να κάνει κατανοητή τη σημασία της, χωρίς δασκαλίστικο ύφος. Άμεσα όμως, να σ’ αγγίζει και να σε συγκινεί...                                   Westdeutsche Zeitung
Wuppertal, 08.10.96

 

Αυτός ο κόσμος, ο μικρός, ο μέγας!, Οδυσσέα Ελύτη
Άριστος ήταν, ένα μεγάλο συν της παράστασης, ο δίγλωσσος διάλογος μεταξύ μιας ελληνικής γυναικείας και μιας γερμανικής  ανδρικής φωνής.   
Το Ελληνικό Θέατρο Βούπερταλ πέτυχε ταυτόχρονα πολλά. Διέψευσε το κλισέ ότι η ποίηση είναι μια ξηρή υπόθεση, πέτυχε την ισορρόπηση μεταξύ απαίτησης και διασκέδασης και μας θύμισε επιτυχώς ότι πέρα από την αρχαία υπάρχει και μια σύγχρονη υψηλών απαιτήσεων ελληνική λογοτεχνία, που αξίζει την προσοχή μας και (ξανά) ανακάλυψή της.
Basellandschaftliche Zeitung,
Basel (Schweiz) 18.11.2002
                            
ΜΗΔΕΙΑ, Ευριπίδη
Σκηνοθεσία: Μαρία Καραβία, Reinhard Schiele
...Σε ελληνική και γερμανική γλώσσα, επιτεύχθηκε μια τελείως καινούργια και ασυνήθιστη σκηνοθεσία της διάσημης τραγωδίας υπό την Διεύθυνση της Μαρίας Καραβία και του Reinhard Schiele...
...Η αιώνια επικαιρότητα του μοτίβου   της Μήδειας εδώ και 2500 χρόνια και ο ασυνήθιστος τρόπος της παρουσίασης πρόσφεραν για μια φορά, μία ευχάριστη αντίθεση στη συνηθισμένη βραδινή ψυχαγωγία.
Μόνο με μια πολύ προσεκτική ματιά, μπορεί κανείς να γνωρίσει και να καταλάβει άλλους πολιτισμούς κι αυτό το πρόσφερε το Ελληνικό Θέατρο Βούπερταλ.  Για πολλούς είναι αυτονόητο, οι άλλοι να  προσαρμόζονται στη δική τους  γλώσσα. Αυτό δεν συνέβη όμως την Κυριακή, στο θέατρο της πόλης μας. Αντί αυτού πέτυχε η προσπάθεια να έρθουν πιο κοντά δύο διαφορετικοί πολιτισμοί.
Neue Westfälische,
Gütersloh, 19.01.1999

ΑΝΤΙΓΟΝΗ, Σοφοκλή
Σκηνοθεσία: Χρήστος Νικόπουλος, Μαρία Καραβία
Η καλά ισορροπημένη, καθαρή και προσωπική καθοδήγηση της σκηνοθεσίας δημιούργησε ένα συνολικό σφιχτό παίξιμο σε ένα  λιτό και διαχρονικό σκηνικό. Έτσι μπορέσαμε να παρακολουθήσουμε την αδιάλειπτη επικαιρότητα του ελληνικού μύθου σε επίπεδο υψηλών αξιώσεων.
Westdeutsche Zeitung
Wuppertal, 11.02.2002

ΑΝΤΙΓΟΝΗ, Σοφοκλή
Η διαπολιτιστική διανομή αυτής της „Αντιγόνης“ στην οποία συμμετείχαν  έξι εθνικότητες και οι πολιτισμοί τους, επιβεβαίωσε την επικαιρότητα. Η Μαρία Καραβία, πρωταγωνίστρια και συνσκηνοθέτις, παρουσίασε στη σκηνή μία ζωντανή και δραστήρια εκδοχή της „Αντιγόνης“. Απέδειξε θάρρος μέχρι  ριψοκίνδυνο.  Το κλασικό ιδεώδες της ενότητας μεταβλήθηκε εδώ σε ένα είδος σύνθεσης με „μοντέρνα“ στοιχεία. Όλοι οι πέντε ηθοποιοί ήταν δοσμένοι με αφοσίωση στην υπόθεση και αμείφθηκαν από το κοινό με ενθουσιώδη επιδοκιμασία.  
...Η Μαρία Καραβία εντυπωσίασε το κοινό ως περήφανη, πονεμένη Αντιγόνη.   
Münsteresche Zeitung,
Münster, 06.12.2002

 

 ΑΝΤΙΓΟΝΗ, Σοφοκλή
...Η παράσταση ήταν λίγο προσαρμοσμένη για τους θεατές που δεν κατέχουν τις δύο γλώσσες. Όμως η θαυμάσια παρουσίαση της απεγνωσμένης Αντιγόνης δια της Μαρίας Καραβία δεν χρειαζόταν λέξεις για να αντιληφθεί κανείς την υπόθεση του δράματος.
...Η  παράσταση, συνδεδεμένη με τη συνεργασία ηθοποιών από διαφορετικές εθνικότητες στο νόημα μιας διαπολιτιστικής συνεννόησης, είναι ενδιαφέρουσα και πιστεύουμε να βρει μιμητές.  
Rüsselsheimer Echo, 19.05.2003
Rüsselsheim

 « Η Άννα που περπατά στα σύννεφα..!», του Μάκη Αντωνόπουλου
Σκηνοθεσία: Μαρία Καραβία
Το θεατρικό έργο που ανεβάστηκε με λιτά οικονομικά μέσα, ζωντανεύει με τη συναρπαστική ερμηνεία της πρωταγωνίστριας, της διευθύντριας του θεάτρου Μαρίας Καραβία.
Με λιτές χειρονομίες δημιουργεί ατμόσφαιρα καθώς στέκεται δίπλα στο τραπέζι ετοιμάζοντας το ζυμάρι για το ψωμί, δείχνει στους θεατές θαρραλέα πως φροντίζει για το γιο, τόσο στοργικές είναι οι κινήσεις της, τόσο μαλακή και τρυφερή η φωνή της….
WZ, 07 -07-2005
Βούπερταλ
 

Απαλές κινήσεις της ελπίδας
Την 15η επέτειο γιόρτασε το Ελληνικό Θέατρο Βούπερταλ με μια παράσταση στο Θέατρο Haus der Jugend Barmen.
Στο τέλος με ρετσίνα και κοκκινέλι περάτωσαν τη βραδιά οι θεατές και κουνούσαν ενθουσιασμένοι τα κεφάλια τους: «ήταν μια ωραία εκδήλωση».
Τα γενέθλια γιορτάστηκαν στο πλαίσιο των «Διεθνών Πολιτιστικών Ημερών», στο Haus der Jugend Barmen.
Όπως συνηθίζεται σε τέτοια γιορταστική επέτειο, κατά την έναρξη η Αντιδήμαρχος κυρία Σουλτς συνεχάρη και εγκωμίασε «τις διεθνείς συναντήσεις», τις οποίες οι πολίτες οφείλουν στο θέατρο. Είναι ένας εμπλουτισμός όχι μόνο για την πόλη του Βούπερταλ αλλά και πέρα από τα σύνορά της.
Με την εορταστική αυτή αφορμή παρουσίασε το Ελληνικό Θέατρο το έργο
«Η Άννα που περπατά στα σύννεφα..!» στη  μορφή μονολόγου, και αναφέρεται στη μοίρα των 1616 ανθρώπων, οι οποίοι αγνοούνται από το 1974 τον καιρό της κρίσης στην Κύπρο. Μεταξύ αυτών, ο μικρότερος γιος της Άννας, ο Αλέξανδρος. Με αυτόν,  η Άννα μητέρα τριών αγοριών η οποία κατοικούσε στη διαχωριστική γραμμή της Κύπρου, τη λεγόμενη πράσινη γραμμή που χωρίζει  το βόρειο τμήμα των Τούρκων με το Νότιο τμήμα των Ελλήνων, είχε μια ευαίσθητη σχέση. Όπως τον καιρό της ελευθερίας ο άντρας της, που ήταν το παν για αυτήν, έβγαινε με τη βάρκα στη θάλασσα κι αυτή ευχόταν να επιστρέψει πίσω σώος πράγμα το οποίο και γινόταν, έτσι τώρα και ο γιος της είναι το παν στη ζωή της, η ελπίδα για την επιστροφή του από το πουθενά, της δίνει δύναμη στη ζωή.
Τα θεατρικό έργο που ανεβάστηκε με λιτά οικονομικά μέσα, ζωντανεύει με τη συναρπαστική ερμηνεία της πρωταγωνίστριας, της διευθύντριας του Θεάτρου Μαρίας Καραβία. Με λιτές χειρονομίες δημιουργεί ατμόσφαιρα. Στέκεται δίπλα στο τραπέζι, δείχνει θαρραλέα, ετοιμάζοντας το ζυμάρι για το ψωμί καθώς φροντίζει για το γιο, τόσο στοργικές είναι οι κινήσεις της, τόσο μαλακή και η τρυφερή η φωνή της.
Για να μπορούν να παρακολουθήσουν την παράσταση και άτομα μη ελληνόφωνα, στο μονόλογο της Μαρίας Καραβία, παρεμβάλλονταν αποσπάσματα από το έργο στη γερμανική γλώσσα, τα οποία διάβαζε ο Ράινχαρντ Σίλε.
Και οι δυο ηθοποιοί ανταμείφθηκαν με έντονο χειροκρότημα και ένα χείμαρρο από λουλούδια. Το πρόγραμμα συνεχίστηκε με λυρικά τμήματα με κιθάρα και τραγούδια. Οι θεατές ήταν ενθουσιασμένοι και αργότερα τσούγκρισαν τα ποτήρια για τα επόμενα 15 χρόνια.
Westdeutsche Zeitung,
07 Ιουνίου 2005, Βούπερταλ  
    
 
Η Άννα που  περπατά στα σύννεφα..! του Μάκη Αντωνόπουλου
Λαοί της Ευρώπης, ξεσηκωθείτε! Αυτό έγραφε το πανό που μετέφεραν έλληνες επάνω στην Ακρόπολη- σαν απάντηση στη σκληρή οικονομική πολιτική που επέβαλε το ΔΝΤ για το κρατικό χρέος και τη διαφθορά σε μια λεηλατημένη χώρα που δύει στο Αιγαίο.
Στον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό του Κέττβιχ-Έσσεν, αντίθετα παρουσιάστηκε ένα θεατρικό έργο παλαιότερης ελληνικής ιστορίας.
Στο κέντρο, του -δύο ηθοποιών- δραματικού έργου « Η Άννα που περπατά στα σύννεφα..!», το οποίο παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του προγράμματος ΨΑΧΝΟΝΤΑΣ ΙΧΝΗ της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, στεκότανε η  στρατιωτική επίθεση τουρκικού στρατεύματος στην Κύπρο (Επίθεση Αττίλα), στις 24 Ιουλίου 1974, το οποίο νησί από τότε μέχρι σήμερα, είναι διηρημένο στα δύο σε μια ελληνική και σε μια τούρκικη περιοχή.
Οι θεατές απόλαυσαν το πολιτιστικό  γεγονός στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2010 (Έσσεν), που παρουσιάστηκε στην ελληνική και γερμανική γλώσσα,  χωρίς όμως να ξεφεύγουν και  να υπερτερούν οι ελληνικής καταγωγής θεατές.
Όπως  στον πόλεμο τραυματίζονται τα αισθήματα και μέχρι το τελευταίο μικρό καταφύγιο,  το ίδιο τραυματίζονται, χωρίς βόμβες όμως και στρατιωτική δράση αλλά από το προσωπικό πεπρωμένο μιας μητέρας,  εντυπωσιακά ερμηνευμένα.
Η Μαρία  Καραβία , Δ/ντρια και ιδρύτρια του Ελληνικού Θεάτρου Βούπερταλ, ερμήνευσε πειστικά , με απαλούς τόνους  όμως με επίμονη σκληρότητα , την ηλικιωμένη Ελληνίδα Άννα.
Η μάννα Άννα, ζει σε ένα μικρό σπίτι με ένα τραπέζι, ένα φούρνο, δύο καρέκλες, δίπλα στη διαχωριστική γραμμή  της Κύπρου. Η μόνη ελπίδα που την κρατά στη ζωή, είναι η επιστροφή του μικρότερου από τους τρεις γιους της του Αλέξανδρου, μετά από τον χαμό των δυο της άλλων αγοριών. Αφού   δεν υπάρχει πια κανένας άνδρας  στην οικογένεια, αποφασίζει να αναζητήσει μόνη τον αγνοούμενο γιο της – από μια χωρίς ελπίδα αιχμαλωσία –. Παρόλα αυτά η ελπίδα ξυπνά, τον μικρότερό της γιο να δει έστω για μια φορά, πριν πεθάνει. Κάτω από το γαλαζόλευκο φως των προβολέων,
το εθνικό ελληνικό χρώμα , η μητέρα αναπολώντας μονολογεί ασταμάτητα, ενώ συγχρόνως ακούγεται  ένα τραγούδι εκείνη αρχίζει να χορεύει ανάλαφρα  κάνοντας κύκλους,   και ξαφνικά ξεσπά σε δάκρυα.
Ο αφηγητής Reinhard Schiele, ο οποίος έχει πάρει θέση σε μια καρέκλα δίπλα στη σκηνή, εξηγούσε το περιεχόμενο του έργου στη γερμανική γλώσσα.  Δυστυχώς μόνο που στην μετάφραση, «πολλά που στην ελληνική γλώσσα ήταν η υψηλή λυρικότητα του χαραχτήρα, δεν μπορούσαν να γίνουν κατανοητά στη γερμανική», ψιθύρισε ένας έλληνας θεατής, και συνέχισε «όμως είναι υπέροχο να ακούς στη Γερμανία, θέατρο στη μητρική σου γλώσσα».
Ο Rinhard Schiele, με γρήγορες αλλαγές κοστουμιών, έπαιζε και τους άλλους ρόλους του έργου, όπως τον καπετάνιο που με τη βάρκα του μεταφέρει την Άννα στην Τουρκία, όπου πιστεύει πως ζει ο αγνοούμενος γιος της.
Στη σκηνή αυτή , στο διάλογο με την Άννα, ο Schiele μιλούσε γερμανικά και η Καραβία του απαντούσε στα ελληνικά.
Συγχρόνως αποτελούσε ένα  καλλιτεχνικό επίτευγμα,  το οποίο ποτέ προηγουμένως δεν είχε ακουστεί σε εναλλαγή γλωσσών.
Κατά τη διάρκεια του ήχου των κυμάτων, νόμιζε κανείς πως άκουγε Γκαίτε:
«Οι μέρες των ανθρώπων είναι όπως τα κύματα, έρχονται, σε αγγίζουν μια στιγμή και μετά χάνονται».
Ο γερμανός ποιητής όμως το είδε κάπως αλλιώς στο δικό του πασίγνωστο έργο Meeresversen, -την αλυσίδα των γενεών  στα μάτια είχε,  ίδια σαν κύματα που συνεχώς έρχονται και φεύγουν . Ακριβώς έτσι έρχεται κάποιος που αγνοείται, κι όμως λείπει. Ένας γυρισμός όπου συναντάται, η απέραντη άγνοια και ο πόνος-.
Έτσι γίνεται επίσης και με τη μάννα Άννα. Για την επιστροφή του γιου της, το ψωμί με τις σταφίδες που  στο φούρνο ψήνει, καίγεται, και στο τέλος μένει αυτή μονάχη, να κοιτά  καρτερικά μέσα από ένα μικρό άνοιγμα  της σπασμένης και αμπαρωμένης παλιάς πόρτας του σπιτιού.

Μετά το δυνατό χειροκρότημα , η Μαρία Καραβία η οποία για την ασυνήθιστη ερμηνεία της έλαβε μια υπέροχη ανθοδέσμη τριαντάφυλλα από τα χέρια του υπεύθυνου για τη διοργάνωση κ. Schnetger, ευχαρίστησε με πολύ προσωπικές λέξεις  τους διοργανωτές για την πρόσκληση και είπε στα γερμανικά: «μετά την ερμηνεία του ρόλου αυτού στην ελληνική γλώσσα, μου είναι δύσκολο να εκφραστώ γερμανικά, αλλά θα ήθελα να ευχαριστήσω τους διοργανωτές, τους, Stadt Land Ruhr και Kettwiger Gründstücksgesellschaft για την πρόσκληση να παρουσιάσουμε αυτήν την παράσταση».

Όχι, Μαρία. Το Κέτβιχ σε ευχαριστεί.

KETTWIG ZEITUNG
18.05.2010  Κέτβιχ Έσσεν